Inleiding

Het WILHELMINAPARK is in 1898 aangelegd in opdracht van de voogden van het, in 1581 gestichte, Old Burger Weeshuis te Sneek. Het park kwam te liggen op een stuk grond aan de noord-westzijde van de stad, ingesloten tussen de Franekervaart, de Oude Dijk en de Bolswarderweg en werd naar Koningin Wilhelmina genoemd, die dat jaar ingehuldigd werd. In de tweede helft van de negentiende eeuw werd het gebruikelijk om, naast de toen sterk in opkomst zijnde dagrecreatie, ook in eigen omgeving enige ontspanning te vinden. In sommige steden en dorpen werden de wallen, die niet meer als zodanig in gebruik waren en landschappelijk meestal mooi lagen, omgevormd tot wandelgebieden. Sneek bood deze gelegenheid niet: de stad was door grachten omgeven en volgebouwd en de overgebleven bolwerken waren te smal om wandelpaden aan te leggen. Het weeshuis -dat als vanouds het beheer had over opgeheven kloosters rond en in de stad- wilde al heel lang een park schenken aan de Sneker gemeenschap. Met de aanleg van dit park ging deze wens van het weeshuis in vervulling. Het park werd op kosten van het weeshuis aangelegd en werd onderhouden door de gemeente, die het van het OBW huurde.

Het trapeziumvormige park is door tuinarchitect Gerrit Lambertus Vlaskamp (1834-1906) uit Hardegarijp ontworpen in Landschapsstijl. De kern bestaat uit een eiland in het midden, dat door een waterpartij wordt omringd, waar uitstulpingen in oostelijke en westelijke richting een organische vorm aan geven. Om de centrale waterpartij heen zijn slingerpaden aangelegd, ellips- en boonvormige perken, kleinere waterpartijen en twee heuvels.

De verschillende elementen zijn dankzij de ingebrachte zichtlijnen goed zichtbaar. De oorspronkelijk aangeplante bomen zijn in de loop der tijd vervangen door bomen van dezelfde soort. Monumentale bomen zijn onder meer schijnacacia's, Hollandse linden, 2 Japanse notenbomen, een moerascypres, een vleugelnoot, twee goudessen, iepen, een plataan, een watercypres en een papierberk. Behalve bomen zijn er ook sierheesters, vaste planten, perken en bakken met oude agaven.

Onderdelen van de oorspronkelijke aanleg zijn de PARKWACHTERSWONING en het HERDENKINGSMONUMENT voor Koningin Wilhelmina uit 1898. De VOLIÈRE ontworpen door architect Geert Stapenséa is in 1913 geplaatst. De dubbele en overdekte BANK VOOR OUDEN VAN DAGEN is ontworpen door gemeente architect S. Jellema in 1920, evenals zeer waarschijnlijk de grote natuurstenen VAAS. Voorts uit die periode een ROTSFONTEIN.

Deze onderdelen vallen, samen met de oorspronkelijke aanleg, onder bescherming van rijkswege.

Waardering

Het complex van het Wilhelminapark te Sneek, aangelegd in 1898 in Engelse Landschapsstijl naar ontwerp van G.L. Vlaskamp is van algemeen cultuurhistorisch belang:

- als bijzondere uitdrukking van een culturele ontwikkeling, met name in relatie tot het opkomen van dagontspanning, sport en recreatie in de tweede helft van de negentiende eeuw en zijn betekenis voor het sociale leven van Sneek;

- als bijzondere uitdrukking van een typologische ontwikkeling, in relatie tot de functie;

- vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp;

- vanwege de hoogwaardige kwaliteit van de samenstellende onderdelen;

- vanwege de situering, verbonden met de ontwikkeling van de stad en in relatie tot de functie van het complex;

- vanwege zijn betekenis voor het aanzien van Sneek;

- vanwege de in grote mate aanwezige gaafheid van het oorspronkelijke ontwerp;

- in relatie tot de structurele gaafheid van de stedelijke omgeving;

- als zeldzaam en vrij gaaf voorbeeld van een kleinschalig stadspark in de provincie Fryslân uit het eind van de 19de eeuw in Landschapsstijl.