Inleiding

Aan de zuidzijde van de Dorpsstraat, op de hoek met de Harreveldseweg, gelegen neo-gothisch KERKCOMPLEX uit de jaren 1898-1899 naar een ontwerp uit 1897 van de architect J.W. BOERBOOMS (Arnhem 1849 - Scheveningen 1899) bestaande uit:

1. R.K. ST.WERENFRIDUSKERK

2. PASTORIE MET KOETSHUIS ANNEX CATECHESATIEGEBOUW

3. PARK

Op de aan de oostzijde van de Dorpsstraat gesitueerde voormalige begraafplaats met een priestergraf is de monumentenbescherming van rijkswege niet van toepassing.

Het bestek van de kerk en de pastorie dateert van 20 november 1897. De aanbesteding vond een maand later plaats op dinsdag 21 december in het Koffiehuis van A. Toubes in Zieuwent. Volgens dit bestek moesten de gebouwen op 15 november 1898 onder dak, glas- en waterdicht zijn en op 1 juli 1899 voltooid zijn. Het werk werd toegewezen aan de aannemer J. Rodenrijs uit Den Haag voor een bedrag van f 130.000. Het initiatief tot de bouw werd grotendeels genomen door de toenmalige pastoor Sanderink die bij zijn aantreden in 1894 geconfronteerd werd met een uit 1837-1838 daterende Waterstaatskerk die inmiddels te klein geworden was. De eerste steen werd door Sanderink gelegd op 30 juni 1898. De kerk werd op 12 oktober 1899 officieel in gebruik genomen. De St.Werenfridus, ook wel bekend als de kathedraal van de Achterhoek', wordt beschouwd als het magnum opus van J.W. Boerbooms. Boerbooms was een leerling van P.J.H. Cuypers, doch werd in zijn werk meer beïnvloed door A.Tepe en het Bernulphusgilde en de Nederrijnse gotiek. Andere belangrijke bouwwerken van zijn hand zijn het Elisabethsgasthuis (1893) te Arnhem en de O.L.V. Visitatiekerk te Velp (1884-1885).

Het aan de pastorie aangebouwde, aan de Harreveldseweg gelegen doch met de voorgevel op de Dorpsstraat georiënteerde, boerderij-achtige koetshuis had oorspronkelijk tevens de functie van catechesatiegebouw en bijkeuken. Het koetshuis heeft een oudere kern. Achter de pastorie en de kerk bevindt zich een klein in landschapsstijl aangelegd park met slingerpaden en vijvers. Het park is toegankelijk vanaf de Harreveldseweg.

De pastorie vormt met het koetshuis, park, kerk en de tegenoverliggende voormalige begraafplaats met priestergraf een karakteristiek ensemble dat het oorspronkelijke dorpsbeeld in hoge mate weerspiegeld. Tot dit religieuze ensemble behoorde oorspronkelijk ook nog een inmiddels afgebroken zusterhuis. De streek in en rond de gemeenten Lichtenvoorde en Groenlo vormt een katholieke enclave in dit deel van Nederland.

Waardering

Neo-gotisch KERKCOMPLEX tot stand gekomen in de jaren 1898-1899 naar een ontwerp uit 1897 van de Arnhemse architect J.W. BOERBOOMS en bestaande uit de R.K. St.WERENFRIDUSKERK, een PASTORIE met aangebouwd KOETSHUIS annex CATECHESATIEGEBOUW en een achterliggend PARK.

Architectuurhistorische waarden:

- Het gaaf bewaarde complex is van belang vanwege de kerk die een karakteristiek voorbeeld van in neo-gotische stijl gebouwde R.K. kerk waarin duidelijk de opvattingen van de tegenhanger van P.J.H. Cuypers de architect A. Tepe en het Bernulphusgilde, die zich in hun werk voornamelijk door de late Nederrijnse gotiek lieten inspireren. In de pastorie is tevens sprake van neo-renaissance elementen. Het complex wordt gekenmerkt door hoogwaardige esthetische kwaliteiten die ondermeer tot uitdrukking komen in de gave verhoudingen, de zorgvuldige en bijzondere detaillering, het materiaalgebruik en de ornamentiek. Zowel de kerk als de pastorie bezitten nog veel oorspronkelijke interieurelementen waarvan met name de bewaard gebleven polychromie van het kerkinterieur opvalt. Het complex is tevens belang voor het oeuvre van de architect J.W. Boerbooms. De St. Werenfriduskerk wordt algemeen beschouwd als chef d'oeuvre van deze architect. Het park vorm een goed voorbeeld van een landschappelijke aanleg uit de jaren rond 1900.

Stedebouwkundige waarden:

- Het complex is van bijzondere betekenis voor het aanzien van de historisch gegroeide dorpskern van Zieuwent en het omringende buitengebied. Het complex vormt letterlijk en figuurlijk het centrum van het dorp.

Cultuurhistorische waarden:

- Het complex vormt een bijzondere uitdrukking van een geestelijk ontwikkeling. Het complex symboliseert op bijna overduidelijke wijze de emancipatie van de katholieken in de Achterhoek in de late negentiende eeuw. De streek in en rond de gemeenten Lichtenvoorde en Groenlo vormt een katholieke enclave in de dit deel van Nederland