Inleiding

Het COMPLEX NOORDENHOEK bestaat uit de volgende onderdelen: A. LANDHUIS uit 1898 (Appeldijk 1) B. KOETSHUIS uit 1936 (Appeldijk 2) C. TUINMUUR ca. 1850 D. Smeedijzeren HEKWERK met DRAAIHEK ca. 1898

Het complex is gesitueerd op een verhoging aan de noordzijde van de Deilsedijk te Deil bij het punt waar de Krooiweg een scherpe bocht maakt en overgaat in de Appeldijk. De rivier de Linge stroomt aan de oostzijde van het huis. Aan deze zijde bevindt zich ook de hoofdingang van het landhuis. De Appeldijk, die aan deze zijde van het huis loopt en in het verlengde van de Deilsedijk in een bocht terugloopt naar de Koningsweg, begeleidt de meander die de Linge noordelijk van Deil maakt.

Op deze bouwplaats bevond zich tot 1898 een boerderij met de naam Noordenhoek. Deze boerderij en de grond eromheen behoorden bij het al in 1495 in bronnen vermeldde kasteel Palmesteyn dat zich zuidelijk van de boerderij bevond. Het kasteel werd in 1833 afgebroken, de oude gracht is nog herkenbaar. De vloedschuur van de oude boerderij werd pas in 1926 afgebroken, de fundamenten ervan zijn nog op het terrein aanwezig.

Het huidige LANDHUIS werd in opdracht van de familie Van Everdingen in 1898 gebouwd naar een ontwerp van een nog onbekende architect in neorenaissancestijl. Achter dit huis staat het KOETSHUIS met koetsiers(chauffeurs)woning, dat in 1936 werd gebouwd in Traditionalistische stijl. In deze tijd werd in de tuin ook een folly gebouwd, die in de jaren zeventig is uitgebreid en niet onder de rijksbescherming valt. Mogelijk is sloopmateriaal van het kasteel gebruikt bij de bouw van de folly en/of het koetshuis. Het complex is gelegen binnen een grote, aflopende tuin met monumentale bomen en struiken. Noordelijk van het huis bevindt zich een essenlaantje. De voortuin wordt van de oprijlaan gescheiden door een lage bakstenen TUINMUUR met een ezelsrugafdekking. Deze tuinmuur dateert uit de tijd van de boerderij die tot 1898 op deze plek aanwezig was. Aan de voorzijde bevindt zich een heg als erfafscheiding. In deze heg bevindt zich nog het oorspronkelijke ijzeren HEKWERK dat aan het begin van de Appeldijk is voorzien van een dubbel ijzeren DRAAIHEK. Het hekwerk dat zich oorspronkelijk hier bevond, is elders op het erf hergebruikt.

In de noordgevel van het landhuis zijn enkele peilmerkstenen aangebracht, die ouder zijn dan het huis. De kleine peilmerksteen geeft de hoogte aan in Amsterdams Peil, de grote steen de hoogte in Asperens Peil.

Complexwaardering

Complex van LANDHUIS, KOETSHUIS, TUINMUUR en HEKWERKEN

-\tVan architectuurhistorische waarde als goed voorbeeld van een historisch gegroeid complex van een landhuis met een koetshuis, en een tuinmuur en hekwerken als erfafscheiding. Het geheel vormt een fraai ensemble door de hoofdvormen van de individuele onderdelen en geeft een goed beeld van een landhuis van een welgestelde familie aan het einde van de negentiende eeuw.

-\tVan stedenbouwkundige waarde als karakteristiek onderdeel van het historisch gegroeide rivierengebied, waar het complex de visuele noordelijke afsluiting van het dorp Deil vormt en zeer beeldbepalend gelegen is, op een verhoogde plaats aan de Linge. Het complex is zichtbaar van grote afstand.

-\tVan cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming van het complex en vanwege de oude geschiedenis van de bouwplaats. Voorts zijn in de achtergevel twee peilmerkstenen aangebracht met een zekere zeldzaamheidswaarde omdat ze naast het Amsterdams Peil ook het Asperens Peil aangeven. De peilmerkstenen zijn typerend voor het rivierengebied.