Inleiding

Het kerkcomplex St. Leonardus bestaat uit de volgende beschermde onderdelen:

- KERK (A)

- PASTORIE (B)

- H. HARTBEELD (C)

Kerk en pastorie zijn gebouwd van 1932-1935 in overwegend expressionistische stijl van de Amsterdamse School door architect Clemens Hardeman uit Oldenzaal. Kenmerkend is de toegepaste sobere baksteen bouwtrant met, hier, bescheiden siermetselwerk. Het kerkgebouw bezit door de diverse dakvlakken een duidelijke moderne expressiviteit terwijl daarentegen de toren weer door traditionele romano-gotische invloeden wordt bepaald. De afzonderlijke bouwmassa's laten in expressionistische vormentaal de achterliggende interne functies zien. De grootte van de raampartijen in de pastorie is vervolgens weer kenmerkend voor de enigszins ingetogen romano-gotische bouwstijl.

Kerk en pastorie, die met een tussenlid met elkaar zijn verbonden, zijn gebouwd ter vervanging van een oude kerk uit 1855 die was gesitueerd in de huidige achtertuin van de pastorie, naast het kerkhof. Het H.Hartbeeld ontworpen door J. Custers in kunststeen, is toen verplaatst. Kerk en pastorie zijn in het dorp Oosterhout gelegen op de hoek Dorpsstraat en Savenijelaan. De kerk, met Christusbeeld op het voorplein en de pastorie worden respectievelijk door het kerkplein en een tuin van de straat gescheiden. Aan de achterzijde bevindt zich het kerkhof en de achtertuin. Begraafplaats en aanleg van kerkplein en tuin met muur vallen echter niet onder de rijksbescherming. De Dorpsstraat eindigt in zuidelijke richting bij de dwars gesitueerde Waaldijk.

Omschrijving

De kerk ligt ten opzichte van de pastorie naar achter geplaatst en de gebouwen zijn uitgelegd op een samengestelde plattegrond. Het samenstel van gebouwen valt op door de vrije ligging en de markante, centraal gepositioneerde toren tussen de lagere door een zadeldak gedekte kerk en pastorie. Beide zijn in een door het expressionisme beïnvloede stijl opgetrokken. Detailleringen in buitengevels als een trasraam, muizetand en een klimmend fries in de topgevels en in het interieur gekleurde vloertegels komen in kerk, tussenlid en pastorie voor.

Complexwaardering

Het uit drie onderdelen bestaande complex van KERKGEBOUW en de middels een tussenlid verbonden PASTORIE is gebouwd in 1932 door de architect architect Clemens Hardeman. Het uit 1855 daterende H. HARTBEELD is afkomstig van de voorganger van de kerk.

- Het complex is van architectuurhistorische waarde vanwege de goed bewaard gebleven hoofdvorm, met bijzondere detailleringen Het complex is als goed voorbeeld van een parochiekerk met pastorie uit eind eerste helft van de 20ste eeuw gebouwd in een door het expresionisme beïnvloede stijl. De beschermde onderdelen vormen een waardevol ensemble dat gelijktijdig en in een zelfde samengestelde stijlvorm tot stand is gekomen.

- Van stedenbouwkundige waarde vanwege zijn prominente ligging in de dorpskern aan de belangrijke Dorpsstraat en de ensemblewaarde van de samenstellende onderdelen. Bovendien vormt dit complex door de afmetingen en silhouet een karakteristiek beeld in de dorpskern en valt het op door de kwaliteit van de bebouwing en de historisch-ruimtelijke relatie.

- Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming die verbonden is met de religieuze ontwikkeling in Oosterhout.