Inleiding

Twee FONTEINEN, zes TUINBEELDEN en een SIERVAAS gesitueerd in een langgerekt licht gebogen plantsoen tussen de rijbanen van de Jansbinnensingel, Jansbuitensingel, Velperbinnensingel en Velperbuitensingel, Eusebiusbinnensingel en Eusebiusbuitensingel. Het plantsoen strekt zich uit tussen het Willemsplein (westen) en het Airborneplein (oosten), en maakt deel uit van een gordel van singelparken rondom het centrum ter plaatse van de oude vestingwerken. De beelden maken oorspronkelijk deel uit van een groep van 8, vervaardigd door Ignatius van Logteren en waren geplaatst op de buitenplaats Boom en Bosch te Breukelen. In 1856 vestigde de eigenaar; baron Van den Brakell tot Brakell zich aan de Velperbinnensingel in Arnhem en in1859 schonk hij de beelden aan de stad. Twee van de beelden zijn in de Tweede Wereldoorlog verloren gegaan. Het plantsoen is tussen 1880 en 1884 aangelegd, nadat de Jansgracht was gedempt voor de "Nationale Tentoonstelling van Nederlandsche en Koloniale Nijverheid" in 1879. Na afloop van deze tentoonstelling schreef de stad Arnhem een prijsvraag uit voor de inrichting van dit terrein tot plantsoen. Van de negentien ingezonden plannen werd het ontwerp van L.A. Springer (1855-1940), onder het motto 'Natura, Ars et Technica' (1880) uitverkoren. Zijn ontwerp in geometrische stijl met perken, paden en bassins werd enigszins gewijzigd uitgevoerd. In 1919 werden de iepen langs de flanken gerooid en de aanleg van de perken bijgesteld. Het westelijke uiteinde van het plantsoen, bij de aansluiting op het Willemsplein, is thans ingericht als parkeerplaats. De in de loop der tijd gemutileerde plantsoen-aanleg valt dan ook niet onder de bescherming. Wèl beschermd zijn de in het plantsoen geplaatste objecten: 1. zandstenen beeld, voorstellende Amphitrite; 2. zandstenen beeld, voorstellende Hestia; 3. zandstenen beeld, voorstellende Poseidon; 4. siervaas; 5. gietijzeren fontein (1885); 6. gietijzeren fontein (1885); 7. zandstenen beeld voorstellende een bacchante; 8. zandstenen beeld voorstellende Pluto; 9. een zandstenen beeld voorstellende Juno.

Midden in het plantsoen tussen de Jansbuitensingel en de Jansbinnensingel bevindt zich een cirkelvormig perk met daarin een fraaie geornamenteerde natuurstenen SIERVAAS. Midden in de vakken die in het oosten en westen hierop aansluiten, staan monumentale klassieke BEELDEN: respectievelijk Amphitrite en Hestia. Vervolgens sluiten in oostelijke en westelijke richting hierop brede rechthoekige perken aan, waarin langgerekte waterbassins zijn geplaatst met elk een monumentale FONTEIN. In het uiterst oostelijke perk staat een BEELD van Poseidon. Aan het Velperplein staat het BEELD van de bacchante. Oostelijk daarvan, tegenover de ingang van Musis Sacrum aan de Velperbinnensingel staat het BEELD van Juno. Het BEELD van Pluto staat in het parkgedeelte tussen de Eusebiusbuitensingel en Eusebiusbinnensingel, aan de Lauwersgracht.

Waardering

De zes BEELDEN, de SIERVAAS en de twee FONTEINEN in het plantsoen tussen de singels, geven een goed en zeer karakteristiek beeld van een laat 19de-eeuwse formele plantsoen-inrichting. De objecten zijn essentiële en thans zeldzame en relatief gave overblijfselen van de monumentale 19de eeuwse stadsuitleg van Arnhem. De objecten in het verkleinde en qua beplanting gewijzigde plantsoen vormen nog steeds een sterk beeldbepalend historisch element ter plaatse van de singels.