Inleiding

Bij Koninklijk besluit werd elke gemeente met meer dan 1000 inwoners verplicht om buiten de bebouwde kom een begraafplaats aan te leggen. Naar aanleiding hiervan is kort daarop ten noorden van de oude stadscentrum van Gorinchem de ALGEMENE BEGRAAFPLAATS met TOEGANGSHEK gesticht. Langs een in oorsprong kruisvormig padenpatroon liggen diverse 19de-eeuwse GRAFMONUMENTEN. In 1908 volgde een uitbreiding in oostelijke richting met aan straatzijde een tweede TOEGANGSHEK, een DIENSTWONING en een BEGRAAFPLAATSAULA in Hollandse Neo-Renaissancestijl naar ontwerp van de gemeentearchitect S. Uden Masman. De aannemer was T.G. Sterkenburg. De twee 19de-eeuwse poortgebouwen zijn toen gesloopt. De aanleg is vergelijkbaar met het oudste deel en bestaat uit een kruisvormig padenpatroon met cirkelsegmenten op de hoeken een een kleine landschappelijke aanleg aan straatzijde.

Omschrijving

De begraafplaats ligt ten noordwesten van de W. Vries Robbéweg, een oude uitvalsweg richting Arkel. De begraafplaats grenst ten noordwesten aan het Merwedekanaal, aan de zuidwestzijde en aan de noordoostzijde aan de erven van aangrenzende woningen langs de P. van der Lindenstraat, E. van Houweningenstraat en H. de Ruijterstraat. Het noordoostelijke (na-oorlogse) gedeelte van de begraafplaats is voor bescherming van ondergeschikt belang. Het terrein, dat door een sloot van de openbare weg is gescheiden, is toegankelijk via een brug aan de zuidzijde, die leidt naar het oudste gedeelte van de begraafplaats. Aan de noordzijde bevindt zich een tweede brug, die leidt naar een toegangshek, welke geflankeerd wordt door een dienstwoning en een aula. Bij het oudste gedeelte zijn de graven en tomben enigszins regelmatig gegroepeerd, waarbij vooral het tweede gedeelte zich onderscheidt door een beter herkenbaar padenpatroon met merendeels vrij eenvoudige grafstenen en monumenten.

N.B. De omgrenzing van de begraafplaats staat op de bij deze registeromschrijving behorende kaart aangegeven.

Waardering

De Algemene Begraafplaats met bijgebouwen in Hollandse Neo-Renaissancestijl is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architecuurhistorische waarde

- als uitdrukking van een ontwikkeling in het begrafeniswezen uit het begin van de 19de eeuw, tengevolgde van een Koninklijk besluit uit 1829 waarin werd bepaald dat begraafplaatsen buiten de bebouwde kom dienden te worden aangelegd.

- vanwege de vormgeving van bebouwing en aanleg en de onderlinge samenhang. Het complex is vrij gaaf wat betreft de aanleg, objecten en beplanting.

- vanwege de ensemblewaarde door de bijzondere ruimtelijke, stilistische en functionele samenhang van de verschillende complexonderdelen.

- als landschappelijk element aan een uitvalsweg tussen Gorinchem en Arkel