Inleiding

COMPLEX 'Onze Lieve Vrouw ter Nood', een bedevaartsoord bestaande uit een AANLEG (1912) met TOEGANGSHEK aan de Kapellaan (1), een Calvarieberg (1912) (2), een BEDEVAARTSKERK (1913)(3), KRUISWEGSTATIES (1915)(4), een GENADEKAPEL (1930) met ATRIUM en WATERPUT (5), een WILLIBRORDUSBEELD(6), een RUSTALTAAR (7)en een TOEGANGSPOORT aan de Runxputteweg (8). De oorsprong van het bedevaartsoord met in het bijzonder de Mariaverering gaat terug tot in de middeleeuwen. Reeds in 1409 was sprake van een stenen kapel die in 1573 bij het beleg van Alkmaar werd verwoest. Vanouds lag voor de voormalige kapel een waterput, de Runxputte genaamd, die in 1713 op het feest van Maria Onbevlekt Ontvangen plotseling weer volop water gaf en sindsdien ook Mariabron wordt genoemd. Gedurende de zeventiende en achttiende eeuw zijn bedevaarten naar de put van overheidswege tegengewerkt en in 1830 definitief verboden. In 1902 kocht de pastoor van Heiloo het vroegere bedevaartsterrein en drie jaar later zijn de Runxputte en de fundamenten van de kapel teruggevonden. Dit leidde tot een hernieuwde bloei van het bedevaartsoord.

N.B. De ontmoetingsruimte uit 1994 aan de noordrand van het terrein valt buiten de bescherming

Omschrijving

In 1912 is begonnen met de parkachtige AANLEG van het rechthoekige bedevaartsterrein (circa 120 x 425m.) in Engelse landsschapsstijl. Het bedevaartsterrein bevindt zich tussen de Runxputteweg, Hogeweg en de Kapellaan. Aan de Kapellaan bevindt zich een entree tot het terrein gemarkeerd door een TOEGANGSHEK. Om de grote toeloop van bedevaartgangers op te kunnen vangen is allereerst een noodkerk als BEDEVAARTSKERK gebouwd. Vanaf de bedevaartskerk leidt een slingerend bospad langs dertien als kleine kapellen gebouwde KRUISWEGSTATIES uit 1915 en een in 1912 opgerichte CALVARIEBERG als twaalfde statie in de zuidoosthoek. In 1930 is in de noordwesthoek op de fundamenten van de oude kapel de GENADEKAPEL gebouwd met daarvoor een ATRIUM rond de WATERPUT 'Runxputte'. Tot het complex 'Onze Lieve Vrouwe ter Nood' behoren verder een WILLIBRORDUSBEELD, een RUSTALTAAR en een TOEGANGSPOORT aan de Runxputteweg. De diverse gebouwen op het terrein zijn ontworpen door architect Jan Stuyt.

Waardering

COMPLEX 'Onze Lieve Vrouwe ter Nood', een bedevaartsoord bestaande uit een AANLEG met TOEGANGSHEK aan de Kapellaan, een BEDEVAARTSKERK (1913), een CALVARIEBERG (1912), KRUISWEGSTATIES (1915), een GENADEKAPEL (1930) met ATRIUM en WATERPUT 'Runxputte', een WILLIBRORDUSBEELD, een RUSTALTAAR en een TOEGANGSPOORT aan de Runxputteweg. Het complex is van algemeen belang uit cultuur- en architectuurhistorisch oogpunt als gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een rooms-katholiek bedevaartsoord uit de eerste helft van de twintigste eeuw in het westen van Nederland.